"АДАМ ЖӘНЕ БИОСФЕРА" ЮНЕСКО БАҒДАРЛАМАСЫ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ҰЛТТЫҚ КОМИТЕТІ (МАB)

Қазақстан Республикасының ЮНЕСКО және ИСЕСКО істері жөніндегі ұлттық комиссиясының жанындағы «Адам және биосфера» (MAБ) ЮНЕСКО бағдарламасы Қазақстан ұлттық комитеті ЕРЕЖЕЛЕРІ

 

 

«УТВЕРЖДАЮ»
Председатель Национальной комиссии
Республики Казахстан
По делам ЮНЕСКО и ИСЕCКО

___________________ И.Н. Тасмагамбетов
« » 2011 г.

 1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1. Қазақстан Республикасында ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» (MAБ) халықаралық бағдарламасын әзірлеу және жүзеге асыру үшін ЮНЕСКО және ИСЕСКО істері жөніндегі ұлттық комиссиясының жанынан «Адам және биосфера» бағдарламасы бойынша Қазақстан ұлттық комитеті құрылды, сонымен қатар қазақстандық мемлекеттік мекемелердің, ғылыми және қоғамдық ұйымдардың қызметін ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» (MAБ) бағдарламасына қатысу шеңберінде үйлестіру және ұйымдастыру.

1.2. «Адам және биосфера» бағдарламасы бойынша Қазақстан ұлттық комитеті (бұдан әрі - «Комитет») - Қазақстан Республикасының ЮНЕСКО және ИСЕСКО істері жөніндегі ұлттық комиссиясының (бұдан әрі - «Комиссия») сараптамалық-кеңесші органы.

1.3. Комитет өз қызметін жүзеге асыруда Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің және Үкіметінің актілерін, Комиссия туралы ережені, Комиссияның шешімдерін (бұйрықтарын), осы Ережені, ЮНЕСКО Жарғысы мен ЮНЕСКО істері жөніндегі ұлттық комиссиялардың Жарғысын, Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерi және басқа да өзі қатысқан халықаралық шарттарды басшылыққа алады.

1.4. Комитеттің атауы: 1.4.1. Комитеттің толық атауы:

мемлекеттік тілде – «Адам мен биосфера» ЮНЕСКО бағдарламасы бойынша Қазақстан ұлттық комитеті;
орыс тілінде – Казахстанский национальный комитет по программе ЮНЕСКО «Человек и биосфера»;
ағылшын тілінде – KazakhstanNationalCommitteefortheUNESCOProgramme “ManandBiosphere”;

1.4.2. Комитеттің қысқартылған атауы:

мемлекеттік тілде–   МАБ Қазақстан ұлттық комитеті;
орыс тілінде – Казахстанский национальный комитет МАБ;
ағылшын тілінде – KazakhstanMABNationalCommittee.

1.5. Комитет «Адам және биосфера» ЮНЕСКО бағдарламасы шеңберінде ЮНЕСКО-мен, басқа да халықаралық үкіметтік және үкіметтік емес ұйымдармен, шет елдердің ұлттық комитеттерімен және комиссияларымен ынтымақтастық жасайды.

1.6. Комитет өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында келесі мекен-жай бойынша жүзеге асырады: Қазақстан Республикасы, 050060, Алматы қ., Әл-Фараби даңғылы, 93, Зоология институты, ҚР БҒМ.

1.7. Комитет Комиссия төрағасының шешімімен қайта құрылады және таратылады.

1.8. Жаңадан бекітілген комитетке осы Ережеге сәйкес 5 жыл мерзімге өкілеттіктер беріледі.

 

2. КОМИТЕТТІҢ МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

2.1. Комитет қызметінің мақсаты - ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасы шеңберінде Қазақстан Республикасында адам мен табиғат арасындағы байланысты үйлестіру бойынша жобалар мен іс-шараларды әзірлеу және жүзеге асыру.

2.2. Комитеттің міндеттері:

2.2.1. ЮНЕСКО-ның адам және биосфера бағдарламасын ілгерілету, оның ережелерін және ұлттық және халықаралық деңгейдегі қызметтің басым бағыттарын жүзеге асыруға жәрдемдесу;

2.2.2. экология, қоршаған ортаны қорғау саласындағы саясат пен нормативтік базаны жетілдіруге көмек;

2.2.3. Қазақстан Республикасында биосфералық резерваттардың ұлттық желісін құру және оны ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасы шеңберінде биосфералық резерваттардың аймақтық және ғаламдық желісіне біріктіру;

2.2.4. биосфералық резерваттардың қазақстандық ұлттық желісінің жағдайын бақылау, Қазақстан Республикасында ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасын жүзеге асыруға байланысты ғылыми зерттеулер мен көпшілік іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу;

2.2.5. ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасы шеңберінде Қазақстан Республикасындағы ғылыми, мемлекеттік және қоғамдық ұйымдар жүргізетін жұмыстарды үйлестіру;

2.2.6. ЮНЕСКО-дан және басқа халықаралық ұйымдардан келетін биосфералық ресурстарды ұтымды пайдалану мен сақтаудың соңғы жетістіктері туралы ақпараттық материалдарды талдау және жалпылау, және осындай ақпаратты Қазақстан Республикасының мүдделі қоғамдық және мемлекеттік ұйымдарының назарына жеткізу;

2.2.7. жалпы және мамандандырылған білім беру және жалпы білім беру курстарын дамыту, баспаға шығару, картаға түсіру, фильмдер мен бейнематериалдар мен теледидар бағдарламаларын құру, арнайы бағдарламалық жасақтаманы, электрондық мәліметтер базасын және интернет-ресурстарды әзірлеу;

2.2.8. бұқаралық ақпарат құралдарында оларды насихаттау арқылы экологиялық білім мен экологиялық идеяларды тарату.

 

3. КОМИТЕТТІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ

Мақсаттарға қол жеткізу үшін және өз өкілеттіктері шегінде Комитет:

3.1. биосфералық резерваттардың Дүниежүзілік желісіне қосу үшін Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын таңдау және оларды кейіннен ЮНЕСКО-ға ұсыну үшін тиісті номинация құжаттарын әзірлеу;

3.2. ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасы шеңберінде әртүрлі ғылыми және мемлекеттік ұйымдар жүргізетін ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру, жүргізу және үйлестіру;

3.3. жұмысқа көптеген ғылыми, мемлекеттік, қоғамдық ұйымдар мен жеке тұлғаларды, оның ішінде шетелдік мамандарды және ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасын жасауға мүдделі халықаралық ұйымдардың өкілдерін тарту;

3.4. ЮНЕСКО-ның адам және биосфера бағдарламасын іске асыру кезінде уақытша сараптамалық топтарды ұйымдастыруға, қайта ұйымдастыруға және таратуға;

3.5. Қазақстан Республикасында биосфералық резерваттардың ұлттық желісін дамытуға және ЮНЕСКО-ның адам және биосфералық бағдарламасын жүзеге асыруға арналған басқа да іс-шараларды, сондай-ақ Қазақстан Республикасында жиналыстарды, семинарлар мен конференциялардың бастамашысы, ұйымдастырушысы және өткізушісі;

3.6. уәкілетті органға ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды - әлеуетті биосфералық қорықтарды құру туралы ұсыныстар енгізу;

3.7. Қазақстан Республикасының ұйымдарына, министрліктеріне, мекемелеріне және ведомстволарына олардан белгіленген тәртіппен Комитет қызметіне қатысты мәселелер бойынша ақпарат, материалдар және анықтамалық мәліметтер алу үшін сұраулар жіберу;

3.8. қазақстандық мамандар мен ұйымдардың халықаралық іс-шараларға қатысуы туралы, сондай-ақ ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасы шеңберінде өткізілетін сыйлықтар мен стипендиялық бағдарламаларға номинациялар және биосфералық резерваттардың әлемдік және аймақтық желілеріне қазақстандық өкілдердің қатысуын кеңейту туралы Комиссияның ұсыныстарын әзірлеу;

3.9. комиссиямен келісе отырып, Қазақстанның қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды зерттеу саласындағы жетістіктері үшін сыйлықтар мен сертификаттар тағайындайды, мектеп оқушылары мен студенттері мен жас мамандар арасында экология, табиғатты қорғау және табиғи ресурстарды сақтау саласындағы үздік ғылыми жұмыстар мен практикалық әзірлемелер үшін конкурстар өткізеді;

3.10. табиғатты қорғау және экология бойынша мамандандырылған бағдарламалық жасақтама және электронды мәліметтер базасы бойынша оқу-ағарту курстарын әзірлеу, көрмелер (фотосуреттер, жергілікті қолөнер шеберлерінің табиғи материалдардан жасалған бұйымдар, жергілікті компаниялардың экологиялық таза өнімдері және т.б.) өткізу және кәдесыйлар әзірлеу;

3.11. табиғи ресурстарды зерттеу және сақтау бойынша ұлттық және халықаралық жобаларды әзірлеуге және іске асыруға қатысу;

3.12. ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасы шеңберінде деректі фильмдер, тақырыптық интернет-порталдар құру,
бұқаралық ақпарат құралдары үшін баспасөз релиздерін, мақалалар мен басқа материалдар дайындау;

3.13. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ЮНЕСКО Адамдары шеңберінде баспа материалдарын (фотоальбомдар, плакаттар, буклеттер, карталар, ақпараттық бюллетеньдер, журналдар, ғылыми жинақтар, кілттер, монографиялар, конференциялардың, семинарлар мен кеңестердің материалдары және т.б.) басып шығаруға және таратуға; және биосфера »;

3.14. биосфералық резерваттардың халықаралық аймақтық желілеріне енуді бастау, ЮНЕСКО-ның адам және биосфера бағдарламасы шеңберінде шетелдік ұлттық MAБ комитеттерімен, халықаралық және аймақтық ұйымдармен және қауымдастықтармен ниеттер туралы меморандумдар, ынтымақтастық туралы келісімдер және басқа құжаттар жасасу.

 

4. КОМИТЕТ ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ-ҚАРЖЫЛЫҚ ҚОЛДАУ

4.1. Комитет қызметін ұйымдастырушылық-техникалық қамтамасыз ету «Тетис» ғылыми қоғамы »қоғамдық бірлестігі арқылы жүзеге асырылады.

4.2. Комитет қызметін мемлекеттік қаржыландыру Комиссиямен келісім бойынша Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі және Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігі есебінен жүзеге асырылады.

4.3. Комитет қызметін мемлекеттік емес қаржыландыру, егер бұл Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына қайшы келмесе, мақсатты жарналар, демеушілік, гранттар және басқа қаржыландыру көздері есебінен жүзеге асырылады.

 

5. КОМИТЕТТІҢ ҚҰРАМЫ, ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ ЖҰМЫСЫ

5.1. Комитет мүшелері - Комиссияның шешімімен бекітілген Қазақстан Республикасының азаматтары; Комитет құрамы және ондағы кез-келген өзгертулер Комитет төрағасының ұсынысы бойынша Комиссиямен келісіледі.

5.2. Комитет мүшелері биология, география, экология және табиғатты қорғау салаларының бірінің мамандары, сонымен қатар заңгер, экономист, экологиялық үкіметтік емес ұйымның өкілі және ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың қазақстандық ұлттық желісін дамыту мен жақсартуға жауапты мемлекеттік уәкілетті органның өкілдері.

5.3. Комитеттің басшылығына төраға, орынбасар және ғылыми хатшы кіреді.

5.4. Комитет төрағасы Комиссияның шешімімен қызметке тағайындалады және қызметтен босатылады.

 

6. КОМИТЕТТІҢ ЖҰМЫСЫ

6.1. Комитет Комиссияға есеп береді, сонымен қатар өз қызметін Алматыдағы ЮНЕСКО-ның кластерлік бюросымен және Париждегі ЮНЕСКО-ның MAB бағдарламасының орталық кеңсесімен тікелей үйлестіреді.

6.2. Комитеттің қызметі Комиссиямен және Комитеттің жұмысына қажетті көмек көрсететін Қазақстан Республикасының тиісті министрліктері мен ведомстволарымен ынтымақтастықта жүзеге асырылады.

6.3. Комитет өзінің қызметі туралы жыл сайынғы есепті Комиссияға ұсынады.

6.4. Комитет өз қызметін жүзеге асырады:

6.4.1. Комитет мүшелерінің жалпы жиналысының отырыстарында тиісті мәселелерді қарау арқылы;

6.4.2. Комитет басшылығымен құрылған уақытша сараптамалық топтардың жұмысы арқылы;

6.4.3. Комитет мүшелері Комитет басшылығының бір реттік нұсқауларын орындау арқылы.

6.5. Комитеттің барлық маңызды шешімдері Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысында қабылданады, олар қажет болған жағдайда, бірақ тоқсанына кемінде бір рет өткізіледі.

6.5.1. Комитет мүшелерінің жалпы жиналысы, егер оның еңбекақы қорынан кем дегенде ½ болса, мәселелерді қарауға және шешімдер қабылдауға құзыретті.

6.5.2. Комитет мүшелерінің жалпы жиналысының шешімдері ашық дауыс беруде жай көпшілік дауыспен қабылданады.

6.5.3. Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысына оның мүшелерінен басқа, Комитет төрағасы шақырған, консультативтік дауыс құқығымен басқа да адамдар қатыса алады.

6.6. Комитет жұмысын басқаруды Комитет төрағасы, ал ол болмаған кезде Комитет төрағасының орынбасары ұйымдастырады және жүзеге асырады. Ағымдағы ғылыми және ұйымдастырушылық жұмыстарды Комитеттің ғылыми хатшысы жүргізеді.

6.7. Комитет мүшелерінің жалпы жиналысының басқа құзыретіне кәсіпкерліктің басқа мәселелерімен қатар мыналар кіреді:

6.7.1. Комиссия бекіткен жағдайда осы Ережеге енгізілген өзгерістер мен толықтыруларды алдын ала қарау;

6.7.2. Комитет қызметіндегі негізгі бағыттарды анықтау;

6.7.3. Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысының отырыстарын өткізу тәртібін анықтау және бекіту;

6.7.4. Уақытша сараптамалық топтар басшыларының қызметі туралы есептерді қарау және бекіту және Комитет қызметі туралы Комитет төрағасының жылдық есебін алдын-ала қарау;

6.7.5. Комитет төрағасының ұсынысы бойынша Комитет төрағасының орынбасары мен ғылыми хатшысын тағайындау және босату.

6.8. Комитет Төрағасы Комитет қызметінің барлық бағыттары бойынша күнделікті басқару мен жедел басқаруды жүзеге асыратын Комитеттің бірінші басшысы болып табылады, оның ішінде:

6.8.1. Комитет қызметіне ағымдағы басшылықты жүзеге асырады және мүшелердің жалпы жиналысының шешімдерінің орындалуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ Комитет мүшелерінің жалпы жиналыстарын тағайындайды және өткізеді;

6.8.2. Мемлекеттік, үкіметтік емес, ғылыми, экологиялық және басқа да қазақстандық, шетелдік және халықаралық мекемелер мен ұйымдармен қарым-қатынаста Комитеттің атынан өкілдік етеді;

6.8.3. Комитет атынан басқа ұйымдармен, кәсіпорындармен, мекемелермен, олардың ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан және азаматтармен келісім жасайды;

6.8.4. Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысына және кейіннен Комиссияға өткен кезеңдегі жұмыс туралы есеп береді;

6.8.5. Уақытша сараптама топтарының құрамын, сондай-ақ осындай топтар басшыларының есеп беру тәртібі мен кезеңділігін анықтайды және бекітеді;

6.8.6. Комитеттің ағымдағы қызметі бойынша нұсқаулар береді және бұйрықтар мен нұсқаулар шығарады;

6.8.7. Халықаралық және ұлттық жобалар мен бағдарламалар бойынша жұмысты ұйымдастырады және бақылайды, оларға үйлестірушілерді, жетекшілерді және кураторларды тағайындайды;

6.8.8. Комитеттің ішкі және сыртқы қызметі саласындағы барлық құжаттарға қол қояды;

6.8.9. Комитеттің құрылымы мен мөлшерін өзгерту туралы Комиссияға ұсыныстар енгізеді;

6.8.10. Басқа қазақстандық, шетелдік және халықаралық ұйымдармен және бұқаралық ақпарат құралдарымен өзара әрекеттесуді, бірлескен жұмысты және байланысты ұйымдастырады;

6.8.11. Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысының құзыретіне жатпайтын өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

6.9. Комитет төрағасының орынбасары - Комитетке жалпы басшылықты жүзеге асыратын екінші басшы, оның ішінде:

6.9.1. Комитет төрағасы берген бұйрық негізінде Комитет төрағасы болмаған кезде немесе оның уақытша еңбекке жарамсыздығы кезінде, іссапарда болған кезде Комитет қызметінің барлық бағыттары бойынша ағымдағы басшылықты және жедел басқаруды жүзеге асырады;

6.9.2. Басқа заңды және жеке тұлғалармен, мемлекеттік органдармен қатынастарда Комитеттің атынан өкілдік етеді;

6.9.3. Комитеттің ағымдағы қызметі туралы нұсқаулар береді;

6.9.4. Комитеттің халықаралық және ұлттық жобалары мен бағдарламалары бойынша жұмысты ұйымдастырады және бақылайды;

6.9.5. Басқа ұйымдармен өзара әрекеттесуді, бірлескен жұмысты және байланысты жүзеге асырады;

6.10. Комитеттің ғылыми хатшысы - Комитеттің жалпы жетекшілігін жүзеге асыратын Комитеттің үшінші басшысы, оның ішінде:

6.10.1. Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысының отырыстарын дайындайды және олардың хаттамаларын жүргізеді, Комитет Төрағасына немесе оның орынбасарына оларды өткізуге көмектеседі;

6.10.2. Басқа заңды және жеке тұлғалардың, мемлекеттік органдардың алдында Комитеттің атынан өкілдік етеді;

6.10.3. Комитеттің ағымдағы қызметі туралы нұсқаулар береді.

 

7. КОМИТЕТ МҮШЕЛЕРІНІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

7.1. Комитет мүшелері:

7.1.1. Дауыс беру, Комитет төрағасының орынбасары немесе ғылыми хатшысы лауазымына сайлау, сайлау және сайлану құқығы бар Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысының отырыстарына қатысады, сондай-ақ уақытша сараптама тобының жетекшісі немесе Комитеттің халықаралық немесе ұлттық жобасының жетекшісі болып тағайындалады;

7.1.2. Комитет өткізетін барлық іс-шараларға қатысуға;

7.1.3. Комитет төрағасының жазбаша нұсқауы бойынша ұлттық немесе халықаралық отырыстарда, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен қоғамдық ұйымдарда Комитеттің атынан өкілдік ету;

7.1.4. Комитет қызметінің профиліне немесе басым бағыттарына сәйкес секцияларға, жұмысшы және басқа топтарға бірігу;

7.1.5. Комитеттің жұмысы туралы толық ақпарат алуға;

7.1.6. Оның қызметіне қатысты мәселелер бойынша Комитет мүшелерінің жалпы жиналысының қарауына ұсыныстар енгізу;

7.2. Комитет мүшелері:

7.2.1. Комитет ережелерін сақтауға және Комитет басшылығының нұсқауларын және Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысының шешімдерін орындауға;

7.2.2. Комитет жұмысына және Қазақстан Республикасындағы ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасының мақсаттарын жүзеге асыруға белсенді қатысу;

7.2.3. Комитет қызметі туралы құпия ақпаратты және оны ашу Комитетке зиян тигізуі мүмкін ақпаратты жарияламауға, сондай-ақ Комитетке зиян келтіруі мүмкін кез келген басқа қызметтен бас тартуға құқылы.

7.3. Комитеттің құрамынан шығару Комиссияның Жалпы жиналысының ұсынысы бойынша Комиссия шешімімен жүзеге асырылады:

7.3.1. Мүше өз еркімен Комитеттен шыққан жағдайда - Комитет мүшелерінің жалпы жиналысының шешімі бойынша мүшенің Комитет төрағасына жазбаша өтініші негізінде;

7.3.2. Осы Ережелер сақталмаған жағдайда - Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысының дәлелді шешімімен. Бұл Ереже Комитет мүшелерінің Жалпы жиналысының 2011 жылғы 15 шілдеде Алматы қаласында өткен шешімімен қабылданды.

ТөрағаҚазақстандық ұлттық MAБ комитеті -

Биология ғылымдарының докторы                                           Р.В. Ященко